Adet gününü yavaşlatan çeşitli jinekolojik hastalıklar vardır, örneğin, rahim ve yumurtalıkların iltihabı, rahim mioması, onkoloji hastalıklar vb. sebeplerden kaynaklanabilir.
Düzenli olarak menstruasiyanın gecikmesi yumurtalıkların Polikistoz hastalığı için karakteristik kabul edilir.
Adet gecikmesi ayrıca kürtajdan sonra da oluşabilir. Bunun sebebi ise kürtajdan sonra bozulmuş olan hormonal denge, ayrıca çocukluğun özünde olan patolojik durumdur. Yani, kürtajdan sonra aybaşı 28-32 günden sonra yok, 40 gün ve daha fazla süre sonra ortaya çıkabilir. Böyle gecikme normal kabul edilemez ve kadının muayene ve tedavi olmasını gerektirir.
Adetin gecikmesinin nedeni oral (ağızdan alınan) kontraseptivlerin (hamilelik karşı ilaçlar) kabul edilmesi de olabilir. Preparatın kabul edilmesi döneminde veya onun algısını dayandırdıqdan sonraki süre içinde birkaç adet döngüsü olmayabilir. Bu, yumurtalıkların hipertormozlanması sendromu denir. Yumurtalıkların hipertormozlanması sendromuna tesadüf edildiği halde, oral kontraseptivlerin kabulü durdurulur. Genellikle, oral kontraseptif preparatların alımı durdurulduktan sonraki 2-3 ay (maksimum 6 ay) süreyle yumurtalıkların fonksiyonu restore edilir. Adetin olmaması gösterilen sürelerden fazla ise, bu takdirde mutlaka hekim-ginekoloqa başvurmak gerekir.
Uzun vadeli zayıf ve orta dereceli stresler veya kısa vadeli güçlü stresler – yumurtalıkların ve rahim faaliyetini düzenleyen baş beyini kabuğu ve hipotalamusun işinin normal gidişinin bozulmasına da neden olabilir. Örnek olarak sıkıyönetim sırasında kadınlarda meydana gelen amenoreyanı (adet kanamasının olmaması) gösterilebilir. Bu zaman yaşanan güçlü stresler koşullarında kadınlarda menstruasiyalar birkaç yıl için kesilmiş olur. Ancak herhangi bir tedavi yapmadan stresler bittikten sonra adetin kendi kendine restorasyon olunacağına umut etmek de olmaz. Çünkü birçok durumda adet döngüsü restorasyon olunmaya da olabilir. Bu yüzden de nedeni ne olursa olsun aybaşı tsiklinin bozulursa hekim-ginekoloqa başvurmak önerilir. Kadın, jinekolog tarafından tam muayene edildikten sonra talep olduğu takdirde diğer uzmanların (nevropatoloq, endokrinoloq vb.) De muayenesine gönderilebilir.
Menstruasiyanın hayli süre içinde olmamasının nedenlerinden biri de kadının ağırlık önemli ölçüde ve hızlı bir şekilde azalması da olabilir. Yalın olmanın moda olmasına uyarak birçok “modern” kızlar kendilerini hayli arıqladaraq çekilerini kritik adet ağırlık (45-47 kg) haddine aktarırlar ki, bu da adet kanamasının uzun süre kesilmesine neden olur.
Adetin kesilmesinin en doğal nedeni – hamilelikdir. Hamilelik süresi endokrin sisteminin etkinliğinde önemli ölçüde değişiklikler olur: hipofiz bezi aktif şekilde prolaktin hormonu üretmeye başlar, o da bir yandan laktasiyanı (meme meme başında sütün hazırlanması) uyarır, aynı zamanda ise ovulyasiyanı durdurur.
Gebeliği onaylamak için gebelik testinden kullanırlar. Bu test idrarda spesifik “gebelik hormonu” olan – xorionik qonadotropinin (XQ) olması veya olmamasını belirler.
Kadınlar onu da bilmelidirler ki, bazı onkoloji – tümör hastalıklarında da xorionik qonadotropinin (XQ) salgılanması oluşur. Bu ise yanlış olarak “olumlu” hamilelik testi olarak kabul edilebilir.
Bundan başka, kadınlar onu da bilmelidirler ki, adetin kesilmesi hem çocukluk iç hamilelikte, hem de çocukluktan kenar hamilelikte de (zaman embriyo hücresi rahim borusu, yumurtalık ve karın boşluğuna birleşmiş olur) oluşur. Her iki durumda da (hem çocukluk iç hem de çocukluktan öte, gebelikte) hamilelik testi pozitif olur. Çocukluktan kenar gebelik kadının sağlığı ve hatta yaşamı için çok tehlikeli bir hal olarak kabul edilerek acil şekilde iptal edilmelidir. Bu yüzden de gebeliğin ilk belirtileri başlayınca mutlaka doktor-ginekoloqa başvurmak gerekmektedir. Yapılan incelemeler sonucunda doktor gebelik olgusunun olmasını, ayrıca onun çocukluk iç veya çocukluktan öte olmasını tespit edebiliyor.
Laktasyonda (doğum sonrası emzirme dönemi) adetin olmamasının doğal nedenlerinden biridir. Genellikle, anne bebeği sadece emzirerek beslediği zaman, prolaktin hormonu ovulyasiyanı durdurur – ve laktasion amenoreya (bebeğin anne sütü ile beslenme zamanı menstruasiyanın kesilmesi) oluşur, bu da çocuğun 1 yaşından küçük ve daha fazla bir süre içinde (çocuğun emzirilmesi bitinceye kadar) devam ediyor. Bazı durumlarda ise yeterince laktasiyanın olduğu süre boyunca kadınların adet döngüsü hızlı geri yüklenir. Bu nedenle kadınlar bilmelidirler ki, doğumdan sonra adet kanamasının olmaması ve çocuğun normal emzirilmesi döneminde gebeliğin baş vermemesine % 100 kefil olmaz. Bu yüzden de onlar bile bu dönemde de gebelikten korunmanın (kontrasepsiyon) uygun yöntemleri kullanmak gerekir.
Eğer kadın, genel olarak, çocuğu emzirmiyorsa veya sütü çok az ise, genellikle, doğuştan 2-3 ay sonra adet döngüsü geri yüklenir.
Böylece, sonuçları belirtelim:
Kadın kendisinin aybaşı sürecini bilmeli,
Adet devir günü düzenli (kurallı) olmasına kontrol etmeli,
Adet günü bozuklukları meydana gelirse, bir an önce doktora başvurmalıdır.