Çocukların Yaptığı Resimler Bize Ne Anlatıyor?

Yürümeyi ve konuşmayı öğrenen her çocuk bir müddet sonra resim yapmaya başlar. Çocukların yaptığı resimlerin sanatla uzaktan yakından ilgisi yoktur. Çocuklar yaptıkları resimlerle aslında bize neler hissettiklerini, duygularını, düşüncelerini, sevgilerini, nefretlerini ve daha pek çok şeyi anlatırlar. Çocukların yaptığı resimleri sanatsal olarak değil bu bakış açısıyla incelememiz ve değerlendirmemiz daha doğru olacaktır.

Çocuk Hastalıkları ve Çocuk Nörolojisi Uzmanı Prof.Dr.Sabiha Paktuna Keskin, çocuk resimlerinde yer alan ağaç, ev, araba, çiçek ve diğer figürlerin aslında ne anlama geldiği konusunu şöyle açıklıyor:

Kırmızı Çatılı Ev

Bu tür resimlerde mutlaka evin kırmızı bir çatısı, tüten bir baca, eve giden bir yol, kapı ve pencere bulunur. Mutlu evlerin çatıları kırmızıdır. Mutlu evlerin civarında kuşlar cıvıldar, çevrelerinde çiçekler açar. Gökyüzünde daima güneş ışıldar. Tüten baca, yaşam belirtisidir. Yani bu yuvada hareket vardır ve içi sıcaktır. İçinde yaşayanların mutlu olduğu evlerin kapılarının önüne etrafı çiçekli yollar çizilir. Mutsuz evlerin kapılarının önünde değil çiçek, yol bile yoktur.

Çocuk, bir olguyu benimsemezse çizgilerine de yansıtmaz. Belki evinin pencerelerini çiçeklerle süsleyerek ona olan sevgisini, ona verdiği önem ve değeri gösterir.

Siyah Çatılı Ev

Evin çatısı siyahsa o evde bir mutsuzluk söz konusudur. Anne baba arasında muhtemelen bir anlaşmazlık bulunmaktadır ve bu evlerde genellikle tüten bir baca da yoktur. resmin geneline koyu renkler hakimdir ve çoğu zaman bu resimlerde güneş de bulunmaz. Kuşlar ve çiçekler yoktur, gökyüzü bulutludur. Bu evlerin duvarları da kahverengi, koyu mavi ya da mor gibi koyu ve karanlık renklerle boyanır. Dışarıda yağmur yağar, şimşek çakar.

Somut basit mantık gelişme döneminde çizilen evlerin dışından, içi ve içinde yaşayanlar görülür. Çocuk tarafından benimsenen kişiler evin içine girmeye hak kazanırlar. Çocuk bazen, evin içine kedileri, kuşları, çiçekleri, hamam böceklerini alır; o evde diğerlerini mutsuz eden ya da bir şekilde istenmeyen kişileri eve sokmaz.

Çiçek

Mutlu evlerde yaşayan çocuklar çiçek figürünü çokca kullanır. Buldukları bütün boş alanlara çiçekler yerleştirirler. Çiçekli resimlerde mutlaka açık renkli, güneş ışınlarına engel olmayan, bulutların arasından ışıldayan güneşli bir gökyüzü ve bu gökyüzünde cıvıldaşan kuşlar vardır. Mutsuz temalarda çiçek figürü görülmez.

Bütün bunlar, çiçeğin çocuk için mutluluk, neşe ve sevgi sembolü olduğunu düşündürür.

Ağaç

Ağaç figürü de tıpkı çiçek gibi üç buçuk dört yaşlarında belirmeye başlar resimlerde. Çocuk artan motor yeteneği ve giderek uzayan dikkat süresi ile çevresini ve doğayı fark etmeye başlar. Ağaç da bolluk, bereket, neşe ve sevinç sembolüdür. Giderek ağaçlarda meyveler belirir. Tek tek dalların ve meyvelerin resmedilmesi, ilgilenilen objeye verilen iyi bir dikkat süresinin işaretidir. Bu incelikli işi tamamladığında çocuğun duyacağı haz, çalışma şevkini artırır.

Yedinci yaşta, dimdik ağaç gövdesi yerine daha gerçekçi yuvarlak hatlı gövdeler, daha hareketli yapraklar belirir. Bu yaş, dikkat süresinin uzadığı, bilişsel fonksiyonların belirdiği yaştır. Çocuk bu özellikleri ile artık akademik hayata hazırdır. Matematik yapacak, şiir ezberleyecek, yazı yazıp kitap okuyacak, okuduklarını özetle karşı tarafa aktaracaktır. Yani algılayacak, organize edip yorumlayacak ve yorumundan istediği zaman faydalanabilecektir. Bu bilişsel yetenek gelişmesi, çizgilerinde hızla artan detaylarla kendini gösterir.

Arabalar

Arabalar, erkek çocukların çizgilerinde kızlarınkinden daha önce, yaklaşık dört-dört buçuk yaşlarında belirir. Bu yaşta, büyük-küçük gibi karşılaştırma yeteneği ortaya çıkar. Karşı cins ile kendisi arasında da karşılaştırmalar yapılır. Cinse özgü oyuncak tercihi ortaya çıkar. İşte böyle bir dönemde cinse özgü, taşıt tercihi gibi cinse özgü çizgiler resme taşınır.

Yaş ilerleyip dikkat arttıkça taşıtların içine şoförden başka yolcular da yerleştirilir. Tekerlekler ve direksiyon unutulmaz. Kara taşıtları giderek farlarına ve plakalarına kavuşur.

Uçak

Uçaklar, kız çocukların resimlerinde en az erkeklerinkinde olduğu sıklıkla belirir. Uçak çizimi ilkokul döneminde başlar. Bu dönemde aynı zamanda empati yeteneği ortaya çıkar.

Birbirine yollarla bağlanan evler, yollarda ulaşım araçları çizilir. O evlerin her birinde onun için önemli birileri yaşar. Birbirinden ayrı olmasına rağmen onun için anı ve anlam yüklü o evleri yollar ve taşıtlar birbirine bağlar.

Hayvanlar

Kuşlar, tek başına figür olmaktan çok bir kompozisyon öğesi olarak dört yaşından itibaren gökleri süsler. İlerleyen yaş, artan dikkatle birlikte etrafta ya da kitap, televizyon gibi görsel iletişim araçlarında gözlenen hayvanlar resmedilir. Akvaryumdaki balıklar, kıyafet giymiş hayali oyuncak ayıcıklar, tavşanlar, atlar ve taylar çocuk resimlerine girer. Bir başka kaynağa bakarak ya da hayalindeki görüntüyü kağıt üzerine dökerek, bu canlıları sabırla çizmeye çalışmasından; çocuğun hayvanlara ve doğaya merakla karışık sıcak bir sevgi beslediği anlaşılır.