Kalp krizi öyle bir hastalık ki, bazen kendini göstere göstere ben geliyorum diyor. Bazen de hiç farkında olmadan sinsi bir şekilde gelişiyor. Ancak her iki durumda da bir şekilde kendini belli ediyor. Hiç önemsemediğimiz küçük bir rahatsızlık aslında tehlikeli bir kalp rahatsızlığın belirtisi olabilir. Bu nedenle hiç bir rahatsızlığı küçümsememeli, aman canım bundan ne olacak dememliyiz.
Kalp krizi nedir, nasıl olur?
Öncelikle kalp krizi nedir, ne değildir öğrenerek başlayalım. Kalbin yeteri kadar oksijen alamayarak ölmesine kalp krizi denir. Kalbimiz günlük yaptığımız işe göre bazen daha fazla bazen daha az oksijene ihtiyaç duyar. Oksijeni kalbin kendi damarları yani koroner damarları getirirler. Eğer koroner damarlarda bir tıkanıklık veya daralma söz konusu ise kalp yeteri kadar oksijen alamaz, beslenemez. Beslenemeyen kalp dokusu ölür, işlevini yitirir ve kanı pompalayamaz hale gelir. Sonuç olarak ölümcül bir tablo olan kalp krizi ortaya çıkar.
Kalp krizi geçirmiş kimselerde ölen dokunun yerine yenisi gelmez, işlevsiz bir yara tabakası oluşur. Yani kalp krizinin verdiği hasar geri dönüşü olmayan bir hasardır.
Kalp krizine neden olan koroner damar tıkanıklığının en önemli sebebi “atheroskleroz”dur. Atheroskleroz, damarlarının içine yağ birikintilerinin oturması demektir. Sigara içenlerde ve kolesterolü yüksek kimselerde bu birikintiler sinsice büyürler ve zamanla koroner damarı tamamen tıkarlar. Sonuçta kalbin beslenmesi bozulur ve kalp krizi meydana gelir.
Kalp krizinin belirtileri nelerdir?
– Göğüste tam yeri belli olmayan sıkışma hissi veren bir ağrı olur.
– Bu ağrı sol kola ve çeneye doğru yayılır
– Ağrı hareket etmekle artar, dinlenirken azalır, fakat geçmez. Ağrı yarım saatten uzun sürer.
– Ağrıyla birlikte soğuk soğuk terleme ve mide bulantısı vardır.
– Nefes darlığı olur.
Bazı insanlarda belirtiler çok gizli olabilir. Örneğin diyabet hastaları hemen hemen hiç ağrı duymazlar ve sadece nefes darlığı ve soğuk terleme şikâyetleri olur. Bazı hastalarda mide ülseri veya pankreatit ağrısıyla kalp krizi ağrısı karıştırılabilir, ülser lehine yanlış yorumlanabilir.
Kalp krizi anında yapılması gerekenler
Bu belirtilerle karşı karşıya kaldığınızda derhal bir yere oturup dinleniniz ve hemen bir sağlık kuruluşuna ulaşmaya çalışınız. Dışarıdaysanız cep telefonuyla yardım isteyiniz. Kesinlikle yürümeye veya merdiven çıkmaya devam etmeyiniz. Çünkü aktiviteye devam etmek zaten oksijen alamayan kalbinizin oksijen talebini daha da artıracaktır.
Son zamanlarda kalp krizi geçirildiğinin anlaşılması halinde bir-iki defa kuvvetlice öksürerek krizde oluşan ritim bozukluğunun düzeltilebileceğini ileri süren yayımlar çıkmıştır, ancak böyle bir yaklaşımın etkinliği henüz tam olarak kanıtlanamamıştır.
Kalp hastalıklarının görüldüğü risk grupları
– Sigara içenlerde,
– Kan lipidleri (kolesterol, trigliserid) düzensiz olanlarda,
– Diyabet hastalarında,
– Obezite kişilerde,
– 65 yaşını geçmiş olanlarda kalp krizi riski yüksektir.
Yukarıdakilerin kaç tanesi yaşamınızda varsa kalp krizi size o kadar yakın demektir. Ancak korkmayın, bu risklerin bazılarını kendinizden uzaklaştırabilirsiniz. Örneğin sigarayı bırakabilirsiniz. Doktorunuzun verdiği tavsiyelere uyarak lipid ve diyabet ilaçlarınızı düzenli kullanabilirsiniz. Her gün düzenli egzersiz yapıp aktivitenizi artırabilirsiniz ve bu risklerin çoğundan uzaklaşabilirsiniz.
Unutmadan ilave edelim; düzenli egzersiz yapmak, ayda bir defa halı sahada arkadaşlarla buluşup maç yapmak değildir. Böylesi düzensizce yapılan sporlar antremana hazır olmayan kalbi yorar. Bir uzmandan yardım alarak düzenli spor yapmanızı tavsiye ederiz.
